In de hersenen bevinden zich gelukstofjes. Deze zorgen voor een voldaan of blij gevoel en worden op momenten verhoogd aangemaakt, bijvoorbeeld wanneer je sport, eet of bepaalde drugs inneemt. Dopamine is één van de bekendste geluksstofjes in de hersenen. In deze blog vertellen we je meer over wat dopamine is, hoe je je dopamine levels kunt verhogen en de voordelen van een dopamine detox voor je lichaam.

Onderwerpen in dit artikel:

• Wat is dopamine?
• De werking van dopamine
• Je dopamine niveau verhogen
• Dopamine detox

Wat is dopamine?

Dopamine is een stof die wordt aangemaakt in de hersenen. Het is een zogenaamde neurotransmitter, die ervoor zorgt dat verschillende zenuwcellen in de hersenen met elkaar kunnen communiceren. Dopamine werkt naast via het zenuwstelsel ook via de bloedbaan en bereikt op deze manier ook de organen. Hierdoor beïnvloedt dopamine verschillende lichamelijk processen, zo reguleert dopamine de stemming, beweging, aandacht speelt ook een grote rol voor het beloningssysteem in de hersenen. Wanneer in der hersenen dopamine wordt aangemaakt, komt er een gevoel van genot en blijdschap vrij, bijvoorbeeld na het eten van wat lekkers of na lichamelijke inspanning. Naast de werking als gelukshormoon speelt dopamine ook een belangrijke rol bij motivatie en draagt het bij aan leerprestaties en dat je goed keuzes kunt maken [1].

De werking van dopamine

Dopamine wordt in het lichaam aangemaakt uit het aminozuur tyrosine, dat wordt aangemaakt uit het aminozuur fenylalanine. Voeding die deze aminozuren bevat, helpt om de aanmaak van dopamine te verhogen. De hersenen geven elke dag dopamine af, dit gebeurt veelal in de ochtend. Daarnaast wordt dopamine op specifieke momenten afgegeven, waarin de hersenen bepaald gedrag willen belonen. Dit kan zijn bij het eten van bepaalde voeding, sporten, seks maar ook het drinken van alcohol of gebruiken van drugs. Dit geeft een goed gevoel door afgifte van dopamine waardoor het lichaam een seintje krijgt dit later nog eens te doen. Gebeurt dit vaker, dan gaat het lichaam wennen aan de vrijgekomen dopamine en kan een verslaving ontstaan [2].

Je dopamine niveau verhogen

Een verminderde aanmaak van dopamine kan negatieve gevolgen hebben. Zo kan het leiden tot een gebrek aan motivatie, vermoeidheid en constante drang naar het eten van ongezonde en suikerrijke voeding maar ook darmklachten of een onrustig en licht gevoel. Het lichaam heeft zelf een ritme van dopamine aanmaak maar daarnaast kun je ook invloed uitoefenen op de aanmaak van dopamine. Om op een gezonde manier te zorgen voor meer dopamine aanmaak, kunnen diverse voedingsmiddelen bijdragen. Voedingsmiddelen waarin stoffen voorkomen die het lichaam nodig heeft voor het aanmaken van dopamine zijn amandelen, pure chocolade (70%+), eiwitrijke voeding, omega-3 uit vette vis en fruit zoals bananen, appels en aardbeien en avocado’s. Naast voeding zijn er ook andere manieren op dopaminelevels te verhogen zoals het nemen van een koude douche, mediatie en met behulp van muziek.

Dopamine detox

Dopamine aanmaak in onze hersenen wordt ook gestimuleerd door allerlei soorten prikkels die zorgen voor een kort gevoel van genot, de dopamine stijgt op dat moment sterk en je voelt je goed. Snel daarna zakt het dopamine level weer waardoor je je onrustig of prikkelbaar kunt voelen. Wanneer er weer dopamine wordt aangemaakt verdwijnen deze emoties weer.
Dit kan er op den duur voor zorgen dat je steeds meer prikkels nodig hebt om je goed te voelen en dit gevoel zonder deze prikkels ook weer snel verdwijnt. Om hier weer een gezonde balans in te vinden, kan een dopamine detox nuttig zijn.

Een dopamine detox is een periode waarin je bepaalde tijd de prikkels vermijdt die de afgifte van dopamine in de hersenen stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan het verminderen van je social media en telefoongebruik, minder gamen, stoppen met roken, stoppen of minderen met suikers of een aantal dagen geen koffie of alcohol drinken. Het doel van een dopamine detox is om weer een gezond evenwicht te creëren zodat je meer kunt genieten van de alledaagse momenten en niet continu op zoekt bent naar een korte piek van dopamine. Een dopamine detox valt of staat met bewustwording en regels. Ben je bewust van het gedrag dat je wilt aanpakken en stel op basis daarvan je regels op, blijf de regels die je vaststelt toepassen maar wees niet te streng voor jezelf. Lukt het niet? Zie het dan niet als een mislukking maar pak de draad gewoon weer op. Goede en gezonde gewoontes hebben tijd nodig. Blijf je eigen regels consequent toepassen, creëer vertrouwen en een nieuwe gewoonte. Een dopamine detox waarbij je ongezonde gewoontes aanpakt kan na verloop van tijd tal van voordelen opleveren. Je bent niet continu op zoek meer naar die dopamine piek, maar je algehele stemming verbetert, je hebt minder stress en ook je slaap en focus kunnen verbeteren. 

Tot slot

Dopamine is een belangrijk gelukshormoon dat het lichaam veel te bieden heeft. Met de juiste en gezonde voeding kun je zorgen voor optimale dopamine levels. Profiteer daarnaast van dopamine door ervoor te zorgen dat het hormoon wordt afgegeven op de juiste momenten en niet enkel zorgt voor een kortstonde hoge piek bij bijvoorbeeld het gebruik van social media of het eten van ongezonde voeding. Wanneer je voelt dat je continu op zoek bent naar prikkels om een geluksgevoel te ervaren, kan een dopamine detox uitkomst bieden. 

Referenties

1. What does dopamine mean? | Nature Neuroscience
2. Dopamine, behavior, and addiction – PMC (nih.gov)